Alain de Botton: Daha nazik ve daha kibar bir başarı felsefesi | TED: Yayılmaya Değer Fikirler
Alain de Botton başarı ve başarısızlık fikirlerimizi inceliyor – ve bu iki yargının altında yatan varsayımları sorguluyor. Başarı her zaman kazanılan bir şey mi? Ya başarısızlık? Züppeliğin ötesine geçerek yaptığımız işte gerçek keyfi bulmamız için belagatli ve zekice bir vaka oluşturuyor.
TED’in olağanüstü konuşmacıları var ve bu konuşmaların haklarını vermek adına onları irdelemek, izleyip geçmemek gerekiyor.
Züppelik ve Anne
“Züppe, sizin küçük bir parçanızı alan ve kim olduğunuza dair bütün bir görüşe ulaşmak için kullanan kişidir. Bu züppeliktir.” diyor Alain de Botton. Açıkcası züppe bizde zengin ve küstah anlamında kullanılsa da tanımlamara takılmamak gerek. Kastettiği anlam önemli. Züppelik ile nitelemek istediği ‘Ne iş yaparsınız?’ sorusunu sorduktan sonra, aldığı cevap ile size bakış açısını oluşturan insanlar.
Benim özellikle ilgimi çeken, imgelemesini öylesine net yaptığı züppeliğin karşıtı, başarılarınızı o kadar önemsemeyen birisi olarak anne kavramını sunması.
İşte bu karşıt kavramlar ile “Başarı nedir?” e ustaca bir dönüş yapılıyor.
Bir dahaki sefere Ferrari kullanan birini gördüğünüzde ‘Bu açgözlü biri.’ diye düşünmeyin. ‘Bu inanılmaz derecede kırılgan ve sevilmeye ihtiyacı olan biri.’ diye düşünün. Diğer bir deyişle – (Gülüşmeler) küçümsemek yerine sempati hissedin.
Eşitlik
Herkesin her şeyi yapabileceği, her pozisyona yükselebileceği inancı, hiyerarşilerin yokoluşu ile birlikte insanların birbirleriyle eşit olduğu bilinci kıskançlığı doğuruyor. Bu konuda çok önemli bir temel var. “Başkasıyla kendinizi ilişkilendiremezseniz, onu kıskanmazsınız.” Dolayısıyla kıskandığınız, kendini karşılaştırdığınız, bilhassa yakın olduğunuz kişilerle aranızdaki farklar çok stresli bir ortam oluşturabiliyor. “Yani bir eşitlik ruhu var, ancak derin eşitsizliklerle birlikte.”
Başarı
‘Yapabilirsin! Başarabilirsin! Her şey mümkün!’ pek de yabancısı olmadığımız sözler. Bu sözlerin arkasında unutulan, en iyinin en üste çıktığı gibi en alta inmeyi hak edenin de en alta indiği ve orada kaldığı bir topluma da inanacaksınızdır. “Diğer bir deyişle, hayattaki pozisyonunuz rastlantısal görünmez, ancak layık olduğunuz ve hak ettiğinizdir. Ve bu başarısızlığı çok daha fazla ezici gösterir.” Bu noktada talihsizlik ve talih kavramı üzerine yapılan vurgu ile birlikte “Sorumlu artık tanrılar değil, biziz.” cümlesi oldukça kilit.
“Başarılarını sahipleniyorlar. Ama başarısızlıklarını da.”
Bu konuda talihsiz bir şekilde başarısız olanlara Trajik sanat ‘ı bir alternatif kurtuluş yolu olarak sunuyor.
Başarının Tanımı
“Başarı ile ilgili fikirlerin kendimizin olduğundan emin olmalıyız.” Bir mesleği istemenin nedeni kendi tutkularımız olmalı, çevremizin baskısı değil. Ve o mesleği elde etmek mi bizim için başarı? Meslekte nereye ulaştığınızda kendinizi başarılı hissedeceksiniz? Veya herangi bir yarı nokta başarısızlık kabul edilebilir mi? En önemlisi başarı olarak hedeflediğiniz yere vardığınızda ‘tutku’nuzun bu olmadığını hissederseniz, bu duyguya hazır mısınız?
Bunlar yola çıkmadan kendinize sorup, açıkca yanıt verebilmeniz gereken sorular. Tüm bunlar yaşanırken tesadüfün önemli bir faktör olduğunu her zaman hatırlamalıyız.
Ve hiçbir zaman unutulmamalı ki herangi bir şeyde başarılı olabilirsiniz fakat her şeyde başarılı olamazsınız. Başarılı olduğunuzuda eksik kalan bir yönünüz de olacaktır. Hangi yönünüzden fedekarlık edeceğinizi de planlamalı, başarıya ulaştığınızda o yönünüzü görerek kendinizi beklenmeyen bir başarısızlık içinde bulabilirsiniz, geri dönüşü olmayanından.
Alain de Botton ‘ın konuşmasını yukarıdan veya TED üzerinden izleyebilirsiniz.
Not: Konuşmayı izlemek isterseniz Türkçe altyazı seçeneği olduğunu unutmayın. Farketmeyenlerin video şablonunda yer alan ‘View subtitles’ a tıklayıp açılan menüden Türkçe anlamına gelen Turkish ‘i seçmeleri yeterli olacaktır.
Teşekkürler.
